Centralny bezdech senny
Czym jest centralny bezdech senny (CBS)?
W bezdechu sennym typu centralnego oddychanie jest regularnie zak艂贸cane podczas snu z powodu sposobu funkcjonowania m贸zgu. Nie jest tak, 偶e nie mo偶na oddycha膰 (co jest prawd膮 w przypadku obturacyjnego bezdechu sennego), hamowany jest sam odruch oddechu. Innymi s艂owy m贸zg nie m贸wi twoim mi臋艣niom, 偶eby oddycha艂y. Ten rodzaj bezdechu sennego jest zazwyczaj zwi膮zany z powa偶n膮 chorob膮, najcz臋艣ciej obejmuj膮c膮 dolny pie艅 m贸zgu, kt贸ry kontroluje oddychanie.
Kto najcz臋艣ciej choruje na centralny bezdech senny?
Centralny bezdech senny jest cz臋stszy w艣r贸d os贸b starszych, zw艂aszcza doros艂ych powy偶ej 65 roku 偶ycia. Mo偶e to by膰 spowodowane tym, 偶e w starszym wieku wyst臋puje wi臋ksza liczba chor贸b uk艂adu nerwowego i sercowo-naczyniowego oraz faktem, 偶e z wiekiem naturalnie zmienia si臋 wzorzec snu. Zdecydowanie bardziej na CBS nara偶eni s膮 m臋偶czy藕ni. Czynnikiem ryzyka jest tak偶e oty艂o艣膰 du偶ego stopnia ale tak na prawd臋 zachorowa膰 mo偶e ka偶dy,
Centralny bezdech senny jest cz臋sto zwi膮zany z innymi schorzeniami, chocia偶 mo偶e wyst臋powa膰 samodzielnie. Cz臋sto zdarza si臋, 偶e osoby choruj膮 r贸wnocze艣nie na CBS i bezdech typu obturacyjnego.
Czynniki, kt贸re mog膮 by膰 zwi膮zane z bezdechiem sennym to mi臋dzy innymi:
- zastoinowa niewydolno艣膰 serca
- niedoczynno艣膰 tarczycy
- niewydolno艣膰 nerek
- choroby neurologiczne, takie jak choroba Parkinsona, choroba Alzheimera i stwardnienie zanikowe boczne (ALS lub choroba Lou Gehriga)
- uszkodzenie pnia m贸zgu spowodowane przez zapaleniem m贸zgu, udar m贸zgu, uraz lub inne czynniki
Bezdechy typu centralnego mog膮 by膰 indukowane wieloma lekami oddzia艂ywaj膮cymi centralnie, w szczeg贸lno艣ci lekami przeciwb贸lowymi i nasennymi oraz po niekt贸rych u偶ywkach np. alkoholu.
Mog膮 si臋 one pojawi膰 tak偶e jako efekt uboczny w leczeniu aparatem CPAP, szczeg贸lnie gdy podajemy zbyt du偶e ci艣nienie. Nowoczesne aparaty automatyczne maj膮 algorytmy maj膮ce na celu zapobieganie takim zdarzeniom.
Jakie s膮 objawy centralnego bezdechu sennego?
G艂贸wnym objawem CBS s膮 tymczasowe przerwy w oddychaniu podczas snu. Co bardzo charakterystyczne zazwyczaj nie wyst臋puje razem z chrapaniem, kt贸re jest typowe dla OBS.
Objawy mog膮 r贸wnie偶 obejmowa膰:
- zm臋czenie w ci膮gu dnia
- cz臋ste przebudzenie si臋 w nocy
- b贸l g艂owy wczesnym rankiem
- s艂aba pami臋膰 i trudno艣ci w koncentracji
- problemy z nastrojem
Jak diagnozuje si臋 centralny bezdech senny?
Je艣li masz kt贸rykolwiek z tych objaw贸w bezdechu centralnego snu lub je艣li cz艂onek rodziny lub partner zauwa偶y, 偶e przestajesz oddycha膰 podczas snu, powiniene艣 niezw艂ocznie porozmawia膰 ze swoim lekarzem.
Je艣li lekarz podejrzewa, 偶e masz bezdech senny, prawdopodobnie przeprowadzi badanie fizykalne, sprawdzi twoj膮 histori臋 chor贸b i zapyta o problemy ze snem. Nast臋pnym krokiem b臋dzie prawdopodobnie badanie snu w zwane polisomnografi膮. Badanie to jest wykonywane w laboratorium snu pod bezpo艣rednim nadzorem przeszkolonego lekarza. Podczas testu mog膮 by膰 monitorowane nast臋puj膮ce funkcje cia艂a:
- aktywno艣膰 elektryczna m贸zgu
- ruchy oczu
- aktywno艣膰 mi臋艣ni
- cz臋sto艣膰 akcji serca
- wzorce oddychania
- przep艂yw powietrza
- Poziom tlenu we krwi
Po zako艅czeniu badania, na bazie zgromadzonych bada艅 lekarz okre艣li liczb臋 epizod贸w bezdechu oraz ich przyczyn臋.
W jaki spos贸b leczymy centralny bezdech senny?
Je偶eli CBS jest zwi膮zany z jak膮艣 inn膮 chorob膮 np. zastoinow膮 niewydolno艣ci膮 serca, w pierwszej kolejno艣ci staramy si臋 wyeliminowa膰 potencjalne 藕r贸d艂o choroby.
Wiele zalece艅 dla os贸b chorych na CBS jest podobnych do tych, kt贸re stosujemy przy OBS. W szczeg贸lno艣ci s膮 to:
- utrata wagi, je艣li to konieczne, a nast臋pnie utrzymanie zdrowej wagi
- unikanie spo偶ywania alkoholu i tabletek nasennych
- spanie na boku, je艣li masz zdarzenia bezdechu podczas snu na plecach
- stosowanie aerozoli do nosa poprawiaj膮cych dro偶no艣膰 nosa
- unikanie deprywacji snu
Najcz臋stszym sposobem leczenia jest utrzymywanie dodatniego ci艣nienia w drogach oddechowych (CPAP), kt贸re jest preferowanym sposobem leczenia dla wi臋kszo艣ci os贸b tak偶e z obturacyjnym bezdechem sennym. Jest to szczeg贸lnie polecane w przypadku os贸b, kt贸re maj膮 bezdech senny centralny zwi膮zany z niewydolno艣ci膮 serca.
Terapia CPAP w przypadku os贸b chorych na bezdech typu centralnego jest trudniejsza, ni偶 w przypadku OBS. Cz臋艣ciej stosuje si臋 sta艂e ci艣nienia, poniewa偶 niewiele z urz膮dze艅 automatycznych dobrze sobie radzi z z tego typu bezdechami. Cz臋sto niewskazane jest korzystanie z funkcji ulgi wydechowej. W przypadku tych najtrudniejszych przypadk贸w lekarze cz臋sto si臋gaj膮 po urz膮dzenia do serwowentylacji adaptacyjnej ASV, kt贸ra dba nie tylko o ci艣nienie ale tak偶e obj臋to艣膰 i rytm oddechu.
W przypadku wyst臋powania nawet niewielkiej ilo艣ci bezdech贸w centralnych, bardzo wa偶ne jest stosowanie nowoczesnych urz膮dze艅, kt贸re s膮 w stanie wykrywa膰 tego typu zaburzenia. Tanie urz膮dzenia CPAP mog臋 zwi臋ksza膰 ryzyko, poprzez podnoszenie ci艣nienia podczas bezdechu centralnego b艂臋dnie rozpoznanego jako OBS.
Dla pacjent贸w z bezdechami sennymi o 艣rednim lub ci臋偶kim bezdechu sennym, FDA zatwierdzi艂a niedawno implantowalne urz膮dzenie zwane Remede System. Ma艂a maszyna jest chirurgicznie umieszczana pod sk贸r膮 w g贸rnej cz臋艣ci klatki piersiowej, gdzie pomaga stymulowa膰 nerw, kt贸ry porusza membran臋 podczas oddychania. Monitoruje sygna艂y oddechowe podczas snu i pomaga przywr贸ci膰 normalne wzorce oddychania.
W pewnych okoliczno艣ciach mo偶na stosowa膰 te偶 leki maj膮ce na celu popraw臋 CBS np. acetazolamid, teofilin臋 i leki uspokajaj膮ce.
Brak komentarzy: